List otwarty w sprawie transmisji posiedzeń komisji Rady Miasta Biała Podlaska

 W związku z jutrzejszym głosowaniem Rady Miasta Biała Podlaska nad projektem uchwały odbierającej mieszkańcom prawo do tego co w demokracji bardzo cenne czyli jawność życia publicznego na najwyższym poziomie, napisałem dziś do radnych List otwarty w tej sprawie. 

 

List trafił też do Rzecznika Praw Obywatelskich i lokalnych mediów.

To jego treść:

                                                                    Biała Podlaska, dnia 30 stycznia 2025 r. 

 

                                                  Radni Rady Miasta Biała Podlaska

 

 

List otwarty w sprawie transmisji posiedzeń komisji Rady Miasta Biała Podlaska

Szanowni Państwo,

    W ostatnim czasie w naszej małej ojczyźnie toczy się publiczna dyskusja o planowanej rezygnacji z transmisji posiedzeń komisji Rady Miasta. Sprawa była już wielokrotnie poruszana w lokalnych mediach i będzie przedmiotem Państwa jutrzejszych obrad. Warto więc poświęcić nieco czasu by przypomnieć o tym co najważniejsze a co – wydaje się – umknęło bądź zostało niedopowiedziane w debacie.

   Sprawa ta dotyczy kwestii fundamentalnych – wartości:

·       zwiększenia jawności i transparentności działalności samorządu,

·       rozwoju lokalnej demokracji,

·       wpływu na rozwój społeczeństwa obywatelskiego, 

·       zapewnienia możliwości sprawowania społecznej kontroli władzy,

·       możliwości odtworzenia (udokumentowania) wypowiedzi i argumentacji radnego zaprezentowanej w komisji (protokoły z posiedzeń komisji są często lakoniczne i ogólnikowe) w dowolnym i dogodnym dla mieszkańca czasie,

·       zwiększenia dostępności posiedzeń komisji (w Białej Podlaskiej posiedzenia odbywają się w godzinach 9.00-13.00 a zatem wówczas gdy większość mieszkańców pracuje i z tych względów nie może w nich uczestniczyć osobiście),

·       zapewnienia dostępu mieszkańcom z niepełnosprawnościami (zwłaszcza ruchu) – możliwość obejrzenia posiedzenia komisji bez konieczności opuszczania mieszkania,

·       edukacji obywatelskiej,

 

  Podejmując uchwałę w tej sprawie warto również uświadomić sobie, iż koniec transmisji posiedzeń komisji rady miasta to nic innego jak pozbawienie członków lokalnej wspólnoty tych praw, które obecnie posiadają i z których korzystają.

   Dostępne dane wskazują, iż oglądalność transmisji (z odtworzenia) jest większa w Białej Podlaskiej niż w wielu gminach, które również zdecydowały się na udostępnienie nagrań z posiedzeń komisji.

   Trudno wyjaśnić więc dlaczego mieszkańcy nieodległych miast m.in. Łukowa, Chełma, Siedlec, Bielska Podlaskiego mają zagwarantowane prawo do śledzenia obrad komisji rady miasta, a mieszkańcy Białej Podlaskiej choć również są w gronie tych otwartych na jawność miast, to za chwilę to prawo zostanie im odebrane.

  Trudno też racjonalnie wytłumaczyć mieszkańcom jak to możliwe, że w wielu gminach zapewniono członkom lokalnej wspólnoty realne uprawnienie uczestnictwa w posiedzeniu komisji (organizując je po godzinie 15.00 czy nawet 17.00), a w Białej Podlaskiej uprawnienie to jest jedynie pozorne i w praktyce realizowane w ramach transmisji posiedzeń komisji.

  Warto również przywołać argumentację Rzecznika Praw Obywatelskich, który w piśmie z dnia 21 listopada 2024 r. w sprawie transmisji posiedzeń komisji wypowiedział się następująco:

·       obowiązek nagrywania posiedzeń komisji rady gminy i publicznego ich udostępniania będzie miał pozytywny wpływ na pełniejszą realizację konstytucyjnego prawa dostępu do informacji publicznej oraz zasady jawności działania organów władzy publicznej. Kierowane do Rzecznika wnioski wskazują bowiem, że brak rejestracji posiedzeń komisji rady gminy jest źródłem licznych wątpliwości obywateli, wymagających niekiedy prowadzenia postępowań wyjaśniających, 

·       uczestnictwo w posiedzeniu komisji rady gminy bywa
niekiedy problematyczne, gdyż zainteresowany obywatel może nie wiedzieć z wyprzedzeniem, iż interesująca go sprawa będzie rozpatrywana na danym posiedzeniu. Także ze względów zawodowych, komunikacyjnych lub innych – osobiste uczestnictwo w posiedzeniu może być niekiedy niemożliwe,

·        uprawnienia, o których mowa w art. 11b ust. 2 ustawy o samorządzie gminnym, czyli wstęp na posiedzenia komisji rady gminy i dostęp do protokołów posiedzeń komisji rady gminy – gwarantują dostęp do informacji publicznej w mniejszym zakresie, niż udostępnienie nagrania w Biuletynie Informacji Publicznej lub na stronie gminy. Protokół nie oddaje przebiegu posiedzenia tak dokładnie jak nagranie, w praktyce szczególnie pomijane są bowiem informacje o wypowiedziach konkretnych radnych, ich stanowisku, argumentach oraz ich prezentacji,

·        dysponowanie przez obywateli ww. informacjami przyczynia się w konsekwencji do budowy wysokiego standardu jawności działań władzy publicznej – obywatel zostaje bowiem poinformowany nie tylko o treści działania organu pomocniczego, ale także o jego motywach, w tym o konkretnych argumentach składających się na przebieg procesu decyzyjnego.

Trudno nie zgodzić się z tą argumentacją.  Samorząd to nasza mała, lokalna ojczyzna, której członkowie zasługują na jawność i transparentność.

  Zatem Państwa jutrzejsze głosowanie nad projektem uchwały odbierającej mieszkańcom Białej Podlaskiej ich prawo do jawności życia publicznego o najwyższym standardzie w demokratycznym państwie prawa, to w istocie wybór między wartościami.

 W tej ważnej dla historii naszego samorządu sprawie można być za jawnością, przejrzystością, rozwojem lokalnej demokracji, budową społeczeństwa obywatelskiego albo przeciw tym wartościom.

  Cała reszta to tylko poszukiwanie wymówek.

Do wiadomości:

- Rzecznik Praw Obywatelskich

(ds. nr VII.6060.4.2022.KNK/MP)

- lokalne media                                                      Z wyrazami szacunku  

     

                                                                                 dr Andrzej Halicki