Koniec transmisji, zostaje Konstytucja

Dziś Rada Miasta Biała Podlaska głosami 12 do 11 odebrała mieszkańcom dotychczasowe prawo do transmisji posiedzeń komisji tego organu.

Zatem nie pozostaje nic innego jak wykorzystać określone w art. 61 ust. 2 Konstytucji RP prawo do uzyskiwania informacji, które obejmuje dostęp do dokumentów oraz wstęp na posiedzenia kolegialnych organów władzy publicznej pochodzących z powszechnych wyborów, z możliwością rejestracji dźwięku lub obrazu.

Więc, o ile tylko czas pozwoli, wezmę udział w posiedzeniach komisji Rady Miasta Biała Podlaska realizując moje konstytucyjne uprawnienia w interesie publicznym.

 

 

List otwarty w sprawie transmisji posiedzeń komisji Rady Miasta Biała Podlaska

 W związku z jutrzejszym głosowaniem Rady Miasta Biała Podlaska nad projektem uchwały odbierającej mieszkańcom prawo do tego co w demokracji bardzo cenne czyli jawność życia publicznego na najwyższym poziomie, napisałem dziś do radnych List otwarty w tej sprawie. 

 

List trafił też do Rzecznika Praw Obywatelskich i lokalnych mediów.

To jego treść:

                                                                    Biała Podlaska, dnia 30 stycznia 2025 r. 

 

                                                  Radni Rady Miasta Biała Podlaska

 

 

List otwarty w sprawie transmisji posiedzeń komisji Rady Miasta Biała Podlaska

Szanowni Państwo,

    W ostatnim czasie w naszej małej ojczyźnie toczy się publiczna dyskusja o planowanej rezygnacji z transmisji posiedzeń komisji Rady Miasta. Sprawa była już wielokrotnie poruszana w lokalnych mediach i będzie przedmiotem Państwa jutrzejszych obrad. Warto więc poświęcić nieco czasu by przypomnieć o tym co najważniejsze a co – wydaje się – umknęło bądź zostało niedopowiedziane w debacie.

   Sprawa ta dotyczy kwestii fundamentalnych – wartości:

·       zwiększenia jawności i transparentności działalności samorządu,

·       rozwoju lokalnej demokracji,

·       wpływu na rozwój społeczeństwa obywatelskiego, 

·       zapewnienia możliwości sprawowania społecznej kontroli władzy,

·       możliwości odtworzenia (udokumentowania) wypowiedzi i argumentacji radnego zaprezentowanej w komisji (protokoły z posiedzeń komisji są często lakoniczne i ogólnikowe) w dowolnym i dogodnym dla mieszkańca czasie,

·       zwiększenia dostępności posiedzeń komisji (w Białej Podlaskiej posiedzenia odbywają się w godzinach 9.00-13.00 a zatem wówczas gdy większość mieszkańców pracuje i z tych względów nie może w nich uczestniczyć osobiście),

·       zapewnienia dostępu mieszkańcom z niepełnosprawnościami (zwłaszcza ruchu) – możliwość obejrzenia posiedzenia komisji bez konieczności opuszczania mieszkania,

·       edukacji obywatelskiej,

 

  Podejmując uchwałę w tej sprawie warto również uświadomić sobie, iż koniec transmisji posiedzeń komisji rady miasta to nic innego jak pozbawienie członków lokalnej wspólnoty tych praw, które obecnie posiadają i z których korzystają.

   Dostępne dane wskazują, iż oglądalność transmisji (z odtworzenia) jest większa w Białej Podlaskiej niż w wielu gminach, które również zdecydowały się na udostępnienie nagrań z posiedzeń komisji.

   Trudno wyjaśnić więc dlaczego mieszkańcy nieodległych miast m.in. Łukowa, Chełma, Siedlec, Bielska Podlaskiego mają zagwarantowane prawo do śledzenia obrad komisji rady miasta, a mieszkańcy Białej Podlaskiej choć również są w gronie tych otwartych na jawność miast, to za chwilę to prawo zostanie im odebrane.

  Trudno też racjonalnie wytłumaczyć mieszkańcom jak to możliwe, że w wielu gminach zapewniono członkom lokalnej wspólnoty realne uprawnienie uczestnictwa w posiedzeniu komisji (organizując je po godzinie 15.00 czy nawet 17.00), a w Białej Podlaskiej uprawnienie to jest jedynie pozorne i w praktyce realizowane w ramach transmisji posiedzeń komisji.

  Warto również przywołać argumentację Rzecznika Praw Obywatelskich, który w piśmie z dnia 21 listopada 2024 r. w sprawie transmisji posiedzeń komisji wypowiedział się następująco:

·       obowiązek nagrywania posiedzeń komisji rady gminy i publicznego ich udostępniania będzie miał pozytywny wpływ na pełniejszą realizację konstytucyjnego prawa dostępu do informacji publicznej oraz zasady jawności działania organów władzy publicznej. Kierowane do Rzecznika wnioski wskazują bowiem, że brak rejestracji posiedzeń komisji rady gminy jest źródłem licznych wątpliwości obywateli, wymagających niekiedy prowadzenia postępowań wyjaśniających, 

·       uczestnictwo w posiedzeniu komisji rady gminy bywa
niekiedy problematyczne, gdyż zainteresowany obywatel może nie wiedzieć z wyprzedzeniem, iż interesująca go sprawa będzie rozpatrywana na danym posiedzeniu. Także ze względów zawodowych, komunikacyjnych lub innych – osobiste uczestnictwo w posiedzeniu może być niekiedy niemożliwe,

·        uprawnienia, o których mowa w art. 11b ust. 2 ustawy o samorządzie gminnym, czyli wstęp na posiedzenia komisji rady gminy i dostęp do protokołów posiedzeń komisji rady gminy – gwarantują dostęp do informacji publicznej w mniejszym zakresie, niż udostępnienie nagrania w Biuletynie Informacji Publicznej lub na stronie gminy. Protokół nie oddaje przebiegu posiedzenia tak dokładnie jak nagranie, w praktyce szczególnie pomijane są bowiem informacje o wypowiedziach konkretnych radnych, ich stanowisku, argumentach oraz ich prezentacji,

·        dysponowanie przez obywateli ww. informacjami przyczynia się w konsekwencji do budowy wysokiego standardu jawności działań władzy publicznej – obywatel zostaje bowiem poinformowany nie tylko o treści działania organu pomocniczego, ale także o jego motywach, w tym o konkretnych argumentach składających się na przebieg procesu decyzyjnego.

Trudno nie zgodzić się z tą argumentacją.  Samorząd to nasza mała, lokalna ojczyzna, której członkowie zasługują na jawność i transparentność.

  Zatem Państwa jutrzejsze głosowanie nad projektem uchwały odbierającej mieszkańcom Białej Podlaskiej ich prawo do jawności życia publicznego o najwyższym standardzie w demokratycznym państwie prawa, to w istocie wybór między wartościami.

 W tej ważnej dla historii naszego samorządu sprawie można być za jawnością, przejrzystością, rozwojem lokalnej demokracji, budową społeczeństwa obywatelskiego albo przeciw tym wartościom.

  Cała reszta to tylko poszukiwanie wymówek.

Do wiadomości:

- Rzecznik Praw Obywatelskich

(ds. nr VII.6060.4.2022.KNK/MP)

- lokalne media                                                      Z wyrazami szacunku  

     

                                                                                 dr Andrzej Halicki

 

Matematyka królową nauk czyli do dziesięciu odlicz

Jak wiadomo nie od dziś matematyka jest królową nauk. 

Nie ma więc co się dziwić, że niektórzy wykorzystują ją na poparcie swoich tez.

Dziś odbyło się posiedzenie Komisji Rozwoju Gospodarczego i Budżetu Rady Miasta Biała Podlaska, w trakcie którego poruszono temat transmisji posiedzeń komisji.

Do katalogu argumentów radnych mających przemawiać za pozbawieniem mieszkańców dotychczasowych uprawnień warto dodać kolejne, które padły dziś:

- "upubliczniona dyskusja czasami pęta myśli mówcom" (radny A. Czapski), 

- "dziesięć samorządów skorzystało z nagrywania komisji" (radny R.Woźniak - wypowiedź dotyczyła transmisji w programie eSesja).

Skoro tak mówi przewodniczący rady miasta to na pewno tak jest. Przecież nie może wprowadzać mieszkańców w błąd zwłaszcza, że powołał się na informację uzyskaną w rozmowie od ludzi obsługujących program eSesja.

No ale zobaczmy.

W programie eSesja posiedzenia komisji rady gminy transmitują:

1. Siedlce

2. Chełm

3. Płock

4. Łuków

5. Wodzisław Śląski

6. Gryfino

7. Kąty Wrocławskie

8. Zgierz

9. Konopiska

10. Boguchwała

11. Myszków

12. Kęty

13. Ostróda

14. Rokietnica

15. Ustronie Morskie

16. Ożarów

17. Drezdenko

18. Mierzęcice 

19. Bytów

20. Bielsk Podlaski

21. Marki

Oprócz tego wiele gmin transmituje posiedzenia komisji na YouTube i za pośrednictwem innych kanałów.

Robią to ponieważ są za jawnością życia publicznego i rozwojem lokalnej demokracji.

Matematyka królową nauk.

Władza nie musi a mieszkańcy już tak

Ciąg dalszy o jawności życia publicznego a raczej jej ograniczeniach.

Na sesję Rady Miasta Biała Podlaska w dniu 31 stycznia 2025 r. został przygotowany projekt zmiany § 32 ust. 1 Statutu Miasta.

Obecnie brzmi on następująco:

"Do projektu uchwały dołącza się uzasadnienie, w którym powinna by zawarta potrzeba podjęcia uchwały oraz informacja o skutkach finansowych realizacji uchwały"

Natomiast przygotowana zmiana tego przepisu sprawi, iż będzie on brzmiał tak:

"Do projektu uchwały dołącza się uzasadnienie, w którym powinna być zawarta potrzeba jej podjęcia".

Ta niepozorna zmiana oznacza ni mniej ni więcej tylko rezygnację z obowiązku podania przez prezydenta miasta informacji o tym jakie będą skutki finansowe związane z realizacją uchwały. 

To może jeszcze raz. 

Po uchwaleniu tej zmiany, mieszkańcy nie dowiedzą się już ile będzie ich (jako podatników) kosztować wykonanie uchwały. 

Nie dowiedzą się też jaki jest wpływ realizacji uchwały na zmniejszenie lub zwiększenie dochodów gminy, w której mieszkają.

Brzmi znajomo.

W 2023 r. prezydent miasta przygotował projekt zmiany uchwały o opłacie targowej pomijając w uzasadnieniu informację o skutkach finansowych jej realizacji, choć wówczas Statut Miasta przewidywał taki obowiązek. 

Po wejściu w życie projektowanej zmiany, takiego obowiązku już nie będzie.

A mieszkańcy Białej Podlaskiej jeżeli zechcą dowiedzieć się ile będzie ich kosztować realizacja postanowień uchwały powinni...przeprowadzić się do innej gminy np. Puław.

W tej gminie wiedzą, że mieszkaniec małej ojczyzny ma prawo do takiej informacji a statut gminy mu to gwarantuje. 

Ale to nie koniec ciekawostek w tej sprawie. 

Otóż, po zmianie statutu miasta, Prezydent Miasta Biała Podlaska zostanie zwolniony z obowiązku informowania o skutkach finansowych realizacji uchwały ale...mieszkańcy już nie. 

Zgodnie z § 5 ust. 2 uchwały Rady Miasta Biała Podlaska z dnia 7 marca 2022 r. w sprawie obywatelskiej inicjatywy uchwałodawczej, do projektu uchwały (przygotowanej przez mieszkańców) dołącza się uzasadnienie, w którym powinna być zawarta potrzeba podjęcia uchwały oraz informacja o skutkach finansowych realizacji uchwały.

Będzie więc nieproporcjonalnie.

Mieszkańcy, którzy przygotują projekt swojej uchwały celem przyjęcia jej przez radę miasta, będą musieli podać dane o skutkach finansowych, a władza dysponująca urzędnikami, prawnikami, księgową już nie.

A tak w ogóle to jestem pod wrażeniem.

Krok po kroku zmierzamy w kierunku...no właśnie czego?

 

Drugi czwartek obywatelski

Dziś mija rocznica drugiego Czwartku obywatelskiego czyli spotkania z mieszkańcami w sali zlokalizowanej w podziemiach Urzędu Miasta Biała Podlaska. 

A skoro pisałem niedawno o pierwszym takim wydarzeniu to warto również przybliżyć nieco tematykę drugiego Czwartku obywatelskiego a objęła ona m.in.:

 - transmisję posiedzeń komisji Rady Miasta Biała Podlaska,

Radny Jan Jakubiec poinformował o efektach pierwszego Czwartku obywatelskiego czyli złożeniu do Rady Miasta w dniu 11 stycznia 2024 r. projektu uchwały zmieniającej Statut Miasta w taki sposób by umożliwić transmisje.

  Jak stwierdził radny „w czasie sesji Rady Miasta mieszkańcy nie wiedzą co głosują radni, jest numer uchwały, ale nie wiedzą co głosują. Więc jeżeli będą komisje transmitowane, to na komisjach omawia się wszystkie tematy. Będziemy mieli nagranie jako dowód, to będzie bardziej transparentne”.

- sprawę nabycia przez miasto nieruchomości przy ul. Brzeskiej 43 czyli kina "Merkury", 

- kwestię parkowania w centrum Białej Podlaskiej,

- potrzebę budowy wieży widokowej jako atrakcji Doliny Krzny, 

- problem zarośniętej, nieudrożnionej rzeki Krzny, 

- podlewanie boiska na ul. Na Skarpie.

W trakcie spotkania odbył się również konkurs obywatelski w oparciu o przygotowane przeze mnie pytania, które dotyczyły wybranych form aktywności mieszkańców.