Budżet obywatelski czyli jak to się zaczęło

 

Jak napisać w jednym poście o budżecie obywatelskim? 

O historii, zasadach, zmianach, mocnych i słabych stronach, frekwencji, ewaluacji i kilku innych aspektach?

Niemożliwe.

Ale możliwe by zrobić to częściowo, w kilku postach. 

Dziś pierwszy z nich.  

 

Historia budżetu obywatelskiego w Polsce sięga 2011 r., gdy Rada Miasta Sopotu postanowiła o przeprowadzeniu konsultacji społecznych w formie budżetu obywatelskiego, licząc na aktywizację mieszkańców oraz rozwój społeczeństwa obywatelskiego.

Mieszkańcy tego miasta w głosowaniu wybrali projekty ogólnomiejskie (m.in. remont ulicy, ścieżka rowerowa) oraz dzielnicowe (m.in. naprawa chodnika, budowa placu zabaw).

Kolejne miasta z budżetem obywatelskim to Poznań, Elbląg, Gorzów Wielkopolski i Zielona Góra. 

 

Pierwszy budżet obywatelski w Białej Podlaskiej został przeprowadzony w 2016 r. czyli później niż w innych większych miastach województwa lubelskiego (w Lublinie, Chełmie i Zamościu w 2014 r.).

Mieszkańcy mogli głosować na projekty w ramach 7 obszarów, na które podzielono miasto, zaś łączna kwota przeznaczona na budżet obywatelski wyniosła 1 mln zł. 

Ten budżet obywatelski był historyczny ponieważ mieszkańcy zgłosili aż 65 pomysłów, a frekwencja wyniosła 22,65%.

W żadnej kolejnej edycji budżetu obywatelskiego w Białej Podlaskiej nie udało się osiągnąć takich wartości.

Na początku był więc entuzjazm i nadzieja, że jest to narzędzie, które pozwoli mieszkańcom mieć realny wpływ na jakość życia w mieście.

W kolejnych latach to się zmieniło a władze miasta nie były w stanie ocenić dlaczego i co należy poprawić.

Zabrakło przede wszystkim ewaluacji czyli kompleksowej analizy zakończonych edycji budżetu obywatelskiego a następnie wyciągnięcia wniosków by poprawić to co nie działa.

Warto dodać, że początkowo budżet obywatelski był dobrowolny czyli jego przeprowadzenie zależało od woli władz miasta. 

Od 2018 r. to się zmieniło na skutek nowelizacji ustawy o samorządzie gminnym, która wprowadziła obowiązek utworzenia budżetu obywatelskiego w miastach na prawach powiatu.

Ustawodawca ustalił minimalną wysokość budżetu obywatelskiego na poziomie najmniej 0,5% wydatków gminy zawartych w ostatnim przedłożonym sprawozdaniu z wykonania budżetu.

A ponieważ wydatki w miastach w tym w Białej Podlaskiej wzrastały to i budżet obywatelski był coraz większy w kolejnych latach.

 

 I edycja (2017) - 1 mln zł.

II edycja (2018) - 1 mln zł.

III edycja (2019) - 1,5 mln zł.

IV edycja (2020) - 1,6 mln zł.

V edycja (2021) - 1,8 mln zł.

VI edycja (2022) - 2,01 mln zł.

VII edycja (2023) - 2,031 mln zł.

VIII edycja (2024) - 2,4 mln zł.

To tyle na początek.