Promocja producenta, marki w budżecie obywatelskim czyli coś poszło nie tak

Głosowanie w Budżecie Obywatelskim w Białej Podlaskiej 2025 zakończone.

Pora na pierwsze refleksje. 

Dziś o promocji, reklamie, lokowaniu produktu w budżecie obywatelskim.

Na stronie internetowej Budżetu Obywatelskiego Białej Podlaskiej 2025 zamieszczono formularz zgłoszenia projektu formularza „EKO-PATROL” (projekt duży nr 1), w którym dwukrotnie podano nazwę konkretnego wykonawcy projektu - producenta, marki pojazdu (nazwijmy go "X").  

Oczywiście nie można winić autora tego ważnego i potrzebnego projektu, że podał w zgłoszeniu nazwę konkretnego producenta. Być może wpływ na to miała Rada Miasta Biała Podlaska, która uchwałą z dnia 24 czerwca 2024 r. nałożyła na mieszkańców obowiązek "podania jak największej liczby danych". Co prawda, wojewoda lubelski stwierdził nieważność tego przepisu prawnego, ale nie każdy z autorów projektów miał tego świadomość.

Jednak w takim przypadku Zespół ds. Budżetu Obywatelskiego powinien wezwać autora projektu do jego zmiany poprzez usunięcie nazwy producenta pojazdu, zaś w przypadku odmowy, nie dopuścić projektu do głosowania.

  To standardowa procedura stosowana w innych miastach. Przykładowo władze Krakowa poinformowały mieszkańców, iż „nie wolno w zadaniu wpisywać nazwę realizatora (np. firmy). Wszystkie takie wpisy będą korygowane na etapie oceny merytoryczno – prawnej”.

To oczywiste ponieważ istota budżetu obywatelskiego polega na tym, że mieszkańcy wybierają zadania, które mają zostać zrealizowane, a nie wykonawcę, który będzie (powinien) je realizować.

  Zatem Zespół ds. Budżetu Obywatelskiego w sposób nieuprawniony dopuścił do udziału w budżecie obywatelskim projekt, w którym podano nazwę konkretnego producenta.

Przepis uchwały regulującej budżet obywatelski stanowi o obowiązku podania w formularzu zgłoszenia projektu opisu i zakresu działania, a także danych dotyczących potencjalnych odbiorców i ich grup wiekowych. Co oczywiste, nie dotyczy on podania nazwy podmiotu, który powinien realizować projekt.

Takie działanie prezydenta miasta wywołuje określone skutki.

1.  Informacja ta nie tylko wprowadza w błąd, sugerując głosującym o jaki pojazd chodzi, ale także wywołuje przeświadczenie, że UM Biała Podlaska - w przypadku wybrania projektu do realizacji - w przetargu w trybie zamówień publicznych również skieruje ofertę do firmy podanej w formularzu.

2.  Urząd administracji publicznej w sposób nieuprawniony zapewnił prywatnej firmie X bezpłatną reklamę (lokowanie produktu) ze środków publicznych (dostęp do strony internetowej UM Biała Podlaska).

3. Prezydent miasta postawił się w niezręcznej sytuacji w przyszłym przetargu w ramach zamówień publicznych mających na celu wyłonienie wykonawcy zadania dla Straży Miejskiej.

   Trudno będzie bowiem uniknąć podejrzeń w procesie wyboru wykonawcy w sytuacji, gdy wcześniej samemu wskazało się (poprzez dopuszczenie do głosowania projektu z nazwą konkretnego producenta) pożądanego wykonawcę.

  Takie działanie może zostać odebrane przez potencjalne podmioty biorące udział w przetargu jako faworyzowanie firmy X i poddawać w wątpliwość bezstronność urzędu administracji publicznej. Dlatego w interesie publicznym leży dochowanie należytej staranności w takich przypadkach.

4. Projekt ten rywalizował z innymi projektami mieszkańców na nierównych warunkach.

5. Prezydent miasta stworzył precedens. Skoro dopuszczalne jest określenie w projekcie budżetu obywatelskiego jego wykonawcy w tym konkretnego producenta, marki to w kolejnej edycji należy oczekiwać, iż Zespół ds. BO dopuści taki projekt do głosowania.

Natomiast jeżeli dojdzie do sytuacji podobnej jak w tym roku czyli dwóch niemal identycznych projektów, to nie można wykluczyć sytuacji gdy jeden z projektów będzie zawierał informację, iż chodzi o wykonawcę X, zaś w drugim zostanie określony wykonawca Y.

Przyszły wykonawca projektu będzie zatem jednym z kryterium wyboru projektu przez mieszkańców. Ta sytuacja, która nie powinna mieć miejsca wynika z akceptacji podania konkretnego producenta, marki produktu w tegorocznym głosowaniu.  

 Reasumując, urząd administracji publicznej nie może promować (również poprzez swoją bierność) konkretnej firmy prowadzącej działalność gospodarczą jako potencjalnego wykonawcy projektu.

Co istotne, kilkukrotnie (9, 10 i 16 września) pisemnie poinformowałem prezydenta miasta, iż takie działanie jest niewłaściwe i zasygnalizowałem konieczność usunięcia nazwy producenta, marki z formularza zgłoszenia projektu. 

To nieskomplikowana czynność, którą można było wykonać w kilka minut już pierwszego dnia głosowania. 

Jednak prezydent miasta postanowił przemilczeć prośbę i nie naprawił błędu Zespołu ds. BO oraz nie ustosunkował się do zarzutu.

Zastanawiam się czy władze miasta zdają sobie sprawę, że są jedynie sługą społeczności lokalnej a ich pracodawcą są mieszkańcy.

Czy kiedykolwiek zrozumieją, że jeżeli ktoś sygnalizuje im problem to chce pomóc. 

Zresztą o tym ile razy proponowałem w interesie publicznym społeczną pomoc i wsparcie napiszę w innym poście bo to ciekawa sprawa jak władza potrafi ignorować aktywnego mieszkańca a potem traci czas by poprawiać, naprawiać to co sygnalizował i co można było zrobić wcześniej.